We hebben al lichamelijke herinneringen voordat we gedachten of woorden tot onze beschikking hebben

Herinneringen beginnen niet pas vanaf het moment op de basisschool

Herinneringen in beelden, woorden en geluiden hebben we vaak pas vanaf onze kinderjaren. Dit zijn vaak herinneringen die we in gedachten hebben of woorden die we ons nog kunnen herinneren.

Maar lichamelijke herinneringen kunnen we zelfs herleiden tot de prenatale periode (de periode vóór de geboorte). Deze lichamelijke herinneringen worden niet gekoppeld aan bewuste gedachten of woorden, maar zijn reflexmatig als reactie op bepaalde stimuli. Een bepaalde situatie triggert iets in jouw onderbewuste, dat jouw lichaam terugbrengt naar dat moment van herinnering (inprenting).

Hoe slaan we lichamelijke herinneringen op?

Lichamelijke herinneringen worden opgeslagen in verschillende delen van het zenuwstelsel, met name in de hersenen en het zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor het reguleren van emoties en lichaamsfuncties. We slaan die herinneringen bijvoorbeeld op in ons:

Autonoom zenuwstelsel: Lichamelijke herinneringen kunnen worden opgeslagen in het autonome zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor het reguleren van onbewuste processen zoals hartslag, ademhaling en spijsvertering. Emotionele reacties die verband houden met bepaalde ervaringen, zoals angst of ontspanning, kunnen worden geassocieerd met activiteit in het autonome zenuwstelsel.

Limbisch systeem: Het limbisch systeem, met name de amygdala en hippocampus, speelt een cruciale rol bij het verwerken van emotionele ervaringen en het vormen van herinneringen. Lichamelijke sensaties die worden ervaren in combinatie met emotionele gebeurtenissen kunnen worden opgeslagen in het limbisch systeem, waardoor een soort lichamelijke herinnering ontstaat die later kan worden opgeroepen door vergelijkbare stimuli.

We kunnen dus ook al in de baarmoeder of als pasgeboren baby herinneringen opslaan. Als deze situaties een negatief effect hebben gehad heeft dat invloed op hoe we ons voelen.

Hoe slaan we een zwangerschaps- of geboortetrauma op

Zwangerschaps- en geboortetrauma’s kunnen diepgaande lichamelijke en emotionele effecten hebben en kunnen op verschillende manieren worden opgeslagen in het lichaam en de hersenen. Zoals:

Lichamelijke reacties: Tijdens een traumatische gebeurtenis, zoals complicaties tijdens de zwangerschap of de bevalling, kan het lichaam verschillende lichamelijke reacties ervaren, zoals verhoogde hartslag, spanning in spieren en veranderingen in ademhaling. Deze fysiologische reacties kunnen worden opgeslagen in het autonome zenuwstelsel waardoor het lichaam gevoeliger wordt voor soortgelijke stimuli in de toekomst.

Emotionele reacties: Zwangerschaps- en geboortetrauma’s kunnen intense emotionele reacties veroorzaken, zoals angst, verdriet, woede of hulpeloosheid. Deze emoties kunnen worden opgeslagen in de amygdala en andere delen van het limbisch systeem, waardoor een lichamelijke reactie ontstaat op situaties die vergelijkbaar zijn met het traumatische incident. Door trauma word je steeds getriggerd naar die eerdere situatie en is het moeilijk om in het écht in het hier-en-nu aanwezig te zijn.

Hersenen-hormoonreacties: Tijdens traumatische gebeurtenissen kunnen er veranderingen optreden in de niveaus van stresshormonen zoals cortisol. Deze hormonale reacties kunnen de werking van de hippocampus beïnvloeden, het deel van de hersenen dat betrokken is bij het geheugen en de verwerking van emotionele ervaringen, en kunnen bijdragen aan de opslag van traumatische herinneringen.

Veranderingen in het zenuwstelsel: Langdurige stress en trauma kunnen veranderingen veroorzaken in de structuur en functie van het zenuwstelsel, waaronder het autonome zenuwstelsel, de hypothalamus-hypofyse-bijnier as en andere systemen die betrokken zijn bij de regulatie van stressresponsen. Deze veranderingen kunnen leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor stress en een verstoord evenwicht in het lichaam.

Het menselijk lichaam kan op verschillende manieren reageren op een eerder traumatische gebeurtenis. Deze reacties kunnen variëren van fysiologische tot emotionele en gedragsmatige reacties.

Het is vergelijkbaar met de volgende situatie: stel je bent ooit gebeten door een hond. Deze situatie weet je nog heel bewust, maar ligt óók in je onderbewuste opgeslagen. Dit is de trigger.

In het hier en nu gebeurt het volgende: je loopt over straat en ziet een hond lopen. Direct schiet je in angst, omdat je wordt getriggerd door de eerder opgeslagen situatie, namelijk toen je gebeten bent. Je reageert vanuit je onderbewuste en hoeft eigenlijk niet eens na te denken. In een fractie van een seconde gaat er een seintje naar je hersenen: ‘vluchten’, angst!

In dit geval is er een duidelijke verklaarbare trigger, maar dit gebeurt in heel veel situaties. Iedere keer word je getriggerd in het hier en nu door een eerdere situatie.

Het lichaam kan op de volgende manieren reageren op traumatische gebeurtenissen:

Vecht- of vluchtreactie: Een van de meest bekende reacties op een traumatische gebeurtenis is de “vecht- of vluchtreactie”. Dit is een instinctieve reactie van het lichaam op gevaar, waarbij het zich voorbereidt om te vechten tegen de dreiging of te vluchten om te ontsnappen aan het gevaar. Fysiologisch gezien worden tijdens deze reactie stresshormonen zoals adrenaline en cortisol vrijgegeven, wat kan leiden tot verhoogde hartslag, versnelde ademhaling, spierspanning en verhoogde alertheid.
Hyperarousal: Na een traumatische gebeurtenis kun je last hebben van hyperarousal, wat zich uit in een voortdurende staat van alertheid. Dit kan gepaard gaan met moeite met slapen, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, schrikreacties en overgevoeligheid voor prikkels uit de omgeving.
Flashbacks en herbelevingen: Als je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt, kun je flashbacks of herbelevingen ervaren, waarbij je plotseling en intes herinneringen van het trauma voelt alsof het opnieuw gebeurt. Deze ervaringen kunnen fysieke symptomen veroorzaken zoals zweten, hartkloppingen en een gevoel van onwerkelijkheid.
Vermijdingsgedrag: Sommige mensen ontwikkelen vermijdingsgedrag als reactie op een traumatische gebeurtenis, waarbij ze situaties, mensen of activiteiten vermijden die je aan het trauma herinneren. Dit kan leiden tot sociale isolatie, terugtrekking uit activiteiten en moeite met het aangaan van relaties.
Lichamelijke symptomen: Trauma kan ook lichamelijke symptomen veroorzaken, zoals hoofdpijn, buikpijn, spierpijn of vermoeidheid. Deze symptomen kunnen het gevolg zijn van de fysieke spanning die wordt veroorzaakt door de stressrespons op het trauma.

Hoe hebben we lichamelijke herinneringen uit de baarmoeder

De laatste tientallen jaren is er steeds meer wetenschappelijk bewijs voor lichamelijke herinneringen die in de baarmoeder zijn ontstaan. Ook je celgeheugen onthoudt alles, de allereerste imprints worden in je cellen opgeslagen.

In de baarmoeder kunnen we onderscheid maken tussen de volgende signalen en ervaringen:

Sensorische ervaringen: Hoewel het brein van een foetus nog niet volledig ontwikkeld is, kunnen bepaalde sensorische ervaringen toch invloed hebben op de ontwikkeling van het zenuwstelsel. Bijvoorbeeld dat baby’s in de baarmoeder geluiden kunnen waarnemen, zoals de stem van hun moeder, en dat deze ervaringen vroege sensorische indrukken kunnen achterlaten.
Chemische signalen: Hormonen en andere chemische signalen die worden uitgezonden door de moeder tijdens de zwangerschap kunnen een invloed hebben op de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de baby en mogelijk lichamelijke reacties veroorzaken die later in het leven worden herinnerd.
Emotionele toestand van de moeder: De emotionele toestand van de moeder tijdens de zwangerschap kan ook een rol spelen bij het vormen van vroege lichamelijke herinneringen bij de baby. Uit onderzoek blijkt dat stress en andere emotionele ervaringen van de moeder tijdens de zwangerschap de baby kunnen beïnvloeden en mogelijk lichamelijke reacties kunnen veroorzaken die later in het leven worden herinnerd.

Een rustige start en goede voorbereiding

Als holistisch therapeut kan ik jou ondersteunen in trauma’s die je zelf hebt opgeslagen of die je kindje heeft.
Ik werk vooral via het onderbewustzijn, met diverse methodieken.

Deze prille ervaringen zijn vormend voor de rest van je leven, maar kunnen dus ook een blokkade vormen. Door via het onderbewustzijn te werken, kom je bij de kern waar het is ontstaan. Zo maak je je systeem weer vrij van blokkades! Zodat je er geen last meer van hebt en het niet meer bij je draagt in de rest van je leven.

Loop je hiermee rond? Weet dat er een oplossing is.

Tijdens een kennismakingsgesprek hoor ik graag jouw verhaal en gaan we laagdrempelig in gesprek in wat ik voor je kan betekenen.